Burgerraden en burgerbudgetten raakten in 2022 steeds meer ingeburgerd in de Vlaamse steden en gemeenten. De lokale participatieplannen komen eindelijk, na twee coronajaren, volop op kruissnelheid. Wij selecteerden vijf opvallende participatietrajecten die in 2022 de lokale democratie versterkten.
Kaprijke
Een fusie van meerdere gemeenten is geen gemakkelijke opdracht. Daarom installeert de Oost-Vlaamse gemeente Kaprijke een burgerpanel om haar inwoners inspraak te geven over hoe en met wie ze willen fuseren. Het burgerpanel zal op termijn een niet-bindend advies geven aan de gemeenteraad. Het idee slaat over naar de buurgemeenten, waar men ook nadenkt over een soortgelijke inbreng van de burgers.
Wichelen
De gemeente Wichelen richtte dit jaar een burgerparlement op, een “spiegelgemeenteraad”, om mee te beslissen over een toekomstige gemeentefusie. De raad bestond uit 24 inwoners die werden geloot uit het bevolkingsregister, afkomstig van alle deelgemeenten en van alle leeftijden. Ze kregen uitleg van experts van het Agentschap Binnenlands Bestuur en van de KU Leuven, over wat een fusie kon betekenen en wat de voor- en nadelen zijn. Burgers die niet geloot werden, konden de uitleg en debat digitaal mee volgen. Na een periode van deliberatie achtte de spiegelgemeenteraad dat een fusie zou een goede zaak zijn voor de gemeente. Het advies werd overgemaakt aan de gemeenteraad.
Ninove
In de Oost-Vlaamse stad Ninove bevraagt men een representatieve groep van burgers regelmatig over grote en kleine maatschappelijke onderwerpen die spelen in de stad. Het Burgerpanel is een panel van inwoners vanaf 16 jaar dat enkele keren per jaar een vragenlijst invult. Op die manier wil de gemeente snel een beeld van wat er leeft en kunnen we onze plannen beter afstemmen op de noden en wensen van de burger. Zo konden de Ninovieters al eerder hun mening geven over de stadscommunicatie, het stadspark en de werking van de gemeente. Deelname gebeurt via post, computer, tablet of smartphone.
Zottegem
In steeds meer Vlaamse gemeenten krijgen burgers de financiële middelen om ecologische projecten uit te werken. Dit was ook het geval in Zottegem, waar het stadsbestuur de burger actief betrekken bij de realisatie van de klimaatdoelstellingen. Zottegem wil de CO2-uitstoot terugdringen en de stad weerbaar maken tegen de effecten van klimaatverandering. Daarom ging het stadsbestuur op zoek naar innovatieve ideeën die een langdurige, positieve klimaatimpact zouden hebben. Hiervoor voorzag Zottegem een totaalbudget van 10.000 euro. Er werd gewerkt rond de vier thema’s van het Lokaal Energie- en Klimaatpact: vergroening of bebossing, renovatie en hernieuwbare energie, duurzame mobiliteit en water/droogte. Van 1 maart tot 11 april konden de inwoners voorstellen indienen. Een onafhankelijke jury beoordeelde de projecten beoordelen, maar de beslissende stem was voor de Zottegemnaar. Zij konden stemmen op hun favoriete projecten op het digitaal inspraakplatform van de stad.
Geel
In 2022 gaf de stad Geel 100.000 euro aan haar inwoners om creatieve, vernieuwende acties uit te voeren. Dit totaalbudget wordt verdeeld over verschillende projecten die een meerwaarde zijn voor een grote groep Gelenaars. Via het burgerbudget kunnen inwoners zo mee aan de toekomst van de stad bouwen. Tussen 1 maart en 31 mei dienden enthousiaste burgers 23 projecten in. De participatieraad bekeek de haalbaarheid van de verschillende ideeën en toetste deze af aan de voorwaarden. Van de 26 ingediende projecten bleven er na een screening elf projecten over die naar de stemronde gingen. Uiteindelijk brachten 1.553 Gelenaars hun stem uit en werden zeven projecten gekozen. Nu moeten de indieners zelf de handen uit de mouwen steken om hun project binnen de twee jaar nog uit te voeren, onder begeleiding van een stadsmedewerker.
